เจ้าหนี้จำนองไม่ได้บังคับคดีภายใน10ปี เสียสิทธิได้รับชำระหนี้แบบเจ้าหนี้บุริมสิทธิก่อนเจ้าหนี้อื่นหรือไม่
หลักกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ปพพ.193/27,745, ปวิพ. 271, 285, 287, 290
คําพิพากษาฎีกาที่ 401/2561
แม้ผู้ร้องมิได้ร้องขอให้บังคับคดีในคดีที่ผู้ร้องเป็นเจ้าหนี้ตามคําพิพากษาภายในสิบปีทําให้สิ้นสิทธิ ในการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 271 (เดิม) ก็ตาม แต่ทรัพยสิทธิ จํานองของผู้ร้องยังคงมีอยู่ซึ่งการบังคับคดีของโจทก์ในคดีนี้ย่อมไม่กระทบกระทั่งถึงบุริมสิทธิจํานองของผู้ ร้อง ซึ่งเป็นผู้รับจํานองที่ดินจาก จําเลย ศ. และ ส. จึงชอบที่จะได้เงินที่ขายหรือจําหน่ายทรัพย์สินจํานอง ในคดีนี้ก่อนเจ้าหนี้อื่น โดยยื่นคําร้องขอต่อศาลชั้นต้นในคดีนี้ให้เอาเงินที่ได้มานั้นชําระหนี้ตนก่อนเจ้าหนี้ รายอื่นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 287 (เดิม) แต่จะบังคับเอาดอกเบี้ยที่ค้าง ชําระในการจํานองเกินกว่า 5 ปี ไม่ได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 193/27 ประกอบ มาตรา 745 และในกรณีที่โจทก์ สละสิทธิในการบังคับคดีหรือเพิกเฉยไม่ดําเนินการบังคับคดีภายในเวลาที่ เจ้าพนักงานบังคับคดีกําหนด ให้ผู้ร้องดําเนินการบังคับคดีต่อไป ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ แพ่งมาตรา 290 วรรคแปด (เดิม)
ข้อสังเกต
ตามคําพิพากษาฎีกาที่ 4613/2559 วางหลักวินิจฉัยไว้ว่าเจ้าหนี้จํานองต้องอยู่ภายใต้บังคับปวิ พ.ม.271 (เดิม) หรือ ปวิพ.ม.274 (ใหม่) ที่จะต้องดําเนินการบังคับคดีภายในเวลา 10 ปี นับแต่ศาลมีคํา พิพากษา เมื่อเจ้าหนี้จํานองไม่ได้ดําเนินการบังคับคดีภายในระยะเวลา 10 ปี นับแต่ศาลมีคําพิพากษา โจทก์ย่อมหมดสิทธิที่จะบังคับคดี แต่จํานองเป็นทรัพยสิทธิที่ก่อตั้งโดยกฎหมายย่อมระงับสิ้นไปตามที่ กฎหมายบัญญัติตามปพพ.ม.744 จํานองจึงไม่ระงับสิ้นไป ยังสามารถใช้ยันลูกหนี้ตามคําพิพากษาและ บุคคลภายนอกได้ แต่ก็ไม่ได้วินิจฉัยว่าการใช้ยันลูกหนี้และบุคคลภายนอกจะใช้ยันได้ด้วยวิธีการใด
คําพิพากษาฎีกาฉบับนี้ได้ตอบในส่วนของการใช้ยันกับบุคคลภายนอกว่า แม้เจ้าหนี้จะสิ้นสิทธิใน การบังคับคดีแต่สิทธิจํานองไม่ระงับสิ้นไปเจ้าหนี้จํานองยังเป็นเจ้าหนี้บุริมสิทธิสามารถได้รับชําระหนี้ก่อน เจ้าหนี้สามัญตามปพพ.ม.702 วรรคสอง เช่นเดิม เมื่อมีการบังคับยึดทรัพย์สินของลูกหนี้ตามคําพิพากษา โดยเจ้าหนี้รายอื่นเจ้าหนี้จํานองย่อมนยื่นคําร้องขอรับชําระหนี้ก่อนตามปวิพ.ม.287(เดิม) 324 (ใหม่) และ ในกรณีที่เจ้าหนี้ที่ยึดทรัพย์ขอถอนการบังคับคดีเจ้าหนี้จํานองอาจขอดําเนินการบังคับคดีต่อจากเจ้าหนี้ได้ ตามปวิพ.ม.290 วรรคแปด (เดิม) 327 (ใหม่)ในกรณีเช่นนี้ก็อาจถือได้ว่าเจ้าหนี้จํานองได้ใช้ทรัพยสิทธิ จํานองยันต่อลูกหนี้โดยอาศัยสิทธิของเจ้าหนี้สามัญอื่นก็ได้
แต่ในส่วนของการใช้ยันลูกหนี้โดยตรงนั้น ยังไม่มีคําพิพากษาที่แน่ชัดว่าเจ้าหนี้จะฟ้องลูกหนี้ให้รับ ผิดอีกครั้งได้หรือไม่ ซึ่งผู้เขียนเห็นว่าเจ้าหนี้จํานองไม่อาจฟ้องบังคับจํานองลูกหนี้ได้อีกครั้ง เพราะถือเป็น การฟ้องซ้ําตามปวิพ.ม.148
มีปัญหาคดีความปรึกษาทีมงานทนายกฤษดา
โทร 089-142-7773 ไลน์ไอดี Lawyers.in.th