 |
 |
 |
ทางจําเป็น
หลักกฎหมาย
มาตรา ๑๓๔๔ ที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึง ทางสาธารณะได้ไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินแปลงนั้นจะผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ ทางสาธารณะได้
ที่ดินแปลงใดมีทางออกได้แต่เมื่อต้องข้ามสระ บึง หรือทะเล หรือมีที่ชั้น อันมีระดับที่ดินกับทางสาธารณะสูงกว่ากันมากไซร้ ท่านว่าให้ใช้ความในวรรคต้น บังคับ คน ที่และวิธีทําทางผ่านนั้นต้องเลือกให้พอควรแก่ความจําเป็นของผู้มีสิทธิ จะผ่านกับทั้งให้คํานึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ให้เสียหายแต่น้อยที่สุดที่จะเป็นได้ ถ้า จําเป็น ผู้มีสิทธิจะผ่านจะสร้างถนนเป็นทางผ่านก็ได้
ผู้มีสิทธิจะผ่านต้องใช้ค่าทดแทนให้แก่เจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่เพื่อความ เสียหายอันเกิดแต่เหตุที่มีทางผ่านนั้น ค่าทดแทนนั้นนอกจากค่าเสียหายเพราะ สร้างถนนท่านว่าจะกําหนดเป็นเงินรายปีก็ได้
เจ้าของที่ดินที่ล้อมที่ดินแปลงอื่นอยู่ปกติในฐานะที่เขาเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ใน ที่ดินแปลงนั้น มีสิทธิที่จะไม่ให้ใครมายุ่งเกี่ยวกับที่ดินแปลงนั้นได้ เช่น มีสิทธิที่จะห้าม ไม่ให้ใครก็ตามเดินผ่านที่ดินของเขาได้ ตามมาตรา ๑๓๓๖ แต่ตามมาตรา ๑๓๔๙ เจ้าของที่ดินที่ถูกล้อมก็มีสิทธิขอให้เปิดทางออกไปถึงทางสาธารณะได้ จึงเห็นได้ชัดว่า เป็นเรื่องจํากัดสิทธิแห่งเจ้าของที่ดินแปลงที่ถูกขอเปิดทางจําเป็น
ข้อพิจารณา
๑. ที่ดินที่จะขอเปิดทางจําเป็นต้องถูกล้อมไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะและ การขอเปิดทางจําเป็นเป็นสิทธิตามกฎหมาย แต่ต้องใช้สิทธิโดยสุจริต
คําพิพากษาฎีกาที่ ๒๔๕๔/๒๕๓๖ ที่ดินของโจทก์และที่ดินของจําเลยอยู่ ติดกัน ที่ดินของโจทก์มีที่ดินของจําเลยและที่ดินแปลงอื่นร้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงทาง สาธารณะได้ เมื่อปรากฏว่าหากโจทก์จะออกสู่ทางสาธารณะ ทางที่ใกล้ที่สุดจะต้อง ผ่านที่ดินของจําเลยตามที่พิพาท โจทก์จึงมีสิทธิจะใช้ที่พิพาทเป็นทางจําเป็นผ่านไปสู่ ทางสาธารณะได้ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๕๙
คําพิพากษาฎีกาที่ ๕๑๐๓/๒๕๔๗ การขอทางผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ทาง สาธารณะตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๗๔๙ วรรคหนึ่ง มุ่งพิจารณาถึงสภาพของที่ดินนั้น จะต้องถูกที่ดินแปลงอื่นล้อมจนไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะเป็นสําคัญ เจ้าของที่ดิน แปลงนั้นจึงมีสิทธิจะผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ออกไปสู่ทางสาธารณะได้ โดยมิได้กําหนด เงื่อนไขว่าผู้ที่เป็นเจ้าของที่ดินที่ถูกล้อมจะต้องได้ที่ดินมาโดยสุจริต กล่าวคือ ต้องไม่รู้ว่า ที่ดินที่ตนได้มาถูกที่ดินแปลงอื่นล้อมจนไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะมาก่อน หาก รู้มาก่อนถือว่าไม่สุจริตไม่มีสิทธิผ่านที่ดินแปลงที่ล้อมออกสู่ทางสาธารณะได้แต่อย่างใด ดังนั้น แม้โจทก์จะซื้อที่ดินมาโดยรู้อยู่แล้วว่ามีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออก สู่ทางสาธารณะก็ไม่ทําให้สิทธิของโจทก์ที่จะผ่านที่ดินที่ล้อมอยู่ออกสู่ทางสาธารณะ หมดไป เพราะสิทธิของโจทก์ดังกล่าวเป็นสิทธิที่กฎหมายบัญญัติให้ไว้ ซึ่งหากจําเลย ได้รับความเสียหายจากการเปิดทางจําเป็นดังกล่าว จําเลยก็มีสิทธิเรียกร้องค่าทดแทน เป็นค่าเสียหายได้ ตามมาตรา ๑๓๔๙ วรรคสี่
มีปัญหาคดีความปรึกษาทีมงานทนายกฤษดา
โทร 089-142-7773 ไลน์ไอดี Lawyers.in.th
|
|
|
|
