ยอมรับเช็คจากบุคคลภายนอกที่สั่งชำระหนี้แทนเช็คเดิม เช็คเดิมเด้งมีความผิดทางอาญาหรือไม่
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3809/2530
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. ๒๔๙๗ มาตรา ๓
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. ๒๔๙๗ มาตรา ๓ (๓) ให้จำคุก ๔ เดือน
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายว่าที่โจทก์ฎีกาว่า พยานหลักฐานโจทก์รับฟังได้แน่ชัดว่า จำเลยได้กระทำผิดตามฟ้องโจทก์นั้นเห็นว่า เช็คตามเอกสารหมาย จ.๑ มีจำเลยเป็นผู้ลงลายมือชื่อผู้สั่งจ่าย ลงวันที่ ๖ กันยายน ๒๕๒๗ จำนวนเงิน ๔๐,๐๐๐ บาท ได้ความจากคำเบิกความของนายใบเตย ผู้เสียหายว่า ก่อนถึงวันที่ ๖ กันยายน ๒๕๒๗ นางเทียนหอมได้ไปขอผู้เสียหายไม่ให้นำเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ไปขึ้นเงินในวันที่เช็คถึงกำหนด โดยนางเทียนหอมได้ออกเช็คให้ผู้เสียหาย ๑ ฉบับ ลงวันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๒๗ จำนวนเงิน ๔๐,๐๐๐ บาท แทนเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ต่อมาเมื่อเช็คของนางเทียนหอม ผู้เสียหายได้นำเช็คของนางเทียนหอมไปขึ้นเงินจากธนาคาร ธนาคารได้ปฏิเสธการจ่ายเงิน ต่อมาในวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๒๗ ผู้เสียหายจึงนำเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ไปขึ้นเงิน แต่ธนาคารได้ปฏิเสธการจ่ายเงิน ผู้เสียหายติดต่อจำเลย แต่จำเลยบอกให้ผู้เสียหายไปขอรับเงินจากนางเทียนหอม ดังนี้ เมื่อนางเทียนหอมกับผู้เสียหายตกลงกันไม่นำเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ไปขึ้นเงินในวันที่เช็คดังกล่าวถึงกำหนดชำระ โดยผู้เสียหายได้ยอมรับเอาเช็คฉบับของนางเทียนหอมไว้แทนเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ซึ่งมีจำนวนเงินเท่ากับเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ลงวันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๒๗ และเมื่อถึงกำหนด ผู้เสียหายก็นำเช็คของนางเทียนหอมไปขึ้นเงินจากธนาคาร แสดงว่าผู้เสียหายได้ตกลงเปลี่ยนตัวลูกหนี้และยอมรับเอาเช็คของนางเทียนหอมแทนเช็คเอกสารหมาย จ.๑ แล้วเป็นการแปลงหนี้ใหม่ด้วยการเปลี่ยนตัวลูกหนี้และเช็คด้วย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๓๕๐ และเช็คเอกสารหมาย จ.๑ จึงถูกยกเลิกไป จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดตามเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ต่อไป แม้ต่อมาผู้เสียหายได้นำเช็คเอกสารหมาย จ.๑ ไปขึ้นเงิน และธนาคารตามเช็คได้ปฏิเสธการจ่ายเงินจำเลยก็ไม่มีความผิดต่อพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คตามที่โจทก์ฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง ศาลฎีกาเห็นด้วยในผล
พิพากษายืน.
สรุป
จำเลยออกเช็คชำระหนี้ให้ผู้เสียหาย ต่อมา ม. ได้ตกลงกับผู้เสียหายไม่ให้นำเช็คของจำเลยไปขึ้นเงินในวันที่เช็คถึงกำหนดโดยผู้เสียหายได้ยอมรับเอาเช็คของ ม. ซึ่งมีจำนวนเงินเท่ากันไว้แทนเช็คของจำเลย และเมื่อเช็คถึงกำหนดผู้เสียหายก็นำเช็คของ ม. ไปขึ้นเงินจากธนาคาร แสดงว่าผู้เสียหายได้ตกลงเปลี่ยนตัวลูกหนี้และยอมรับเอาเช็คของ ม. แทนเช็คของจำเลยแล้วเป็นการแปลงหนี้ใหม่ด้วยเปลี่ยนตัวลูกหนี้และเช็คตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 350 เช็คของจำเลยจึงถูกยกเลิกไป แม้ต่อมาผู้เสียหายนำเช็คของจำเลยไปขึ้นเงินและธนาคารตามเช็คได้ปฏิเสธการจ่ายเงิน จำเลยก็ไม่มีความผิดต่อพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากากรใช้เช็ค.